Konteksty i modernizacje. Studia z dziejów architektury i urbanistyki w PRL

Architektura i urbanistyka w Polsce w XX wieku, a szczególnie w jego drugiej połowie, już od dłuższego czasu są polem intensywnej refleksji badaczy, a także przedmiotem zainteresowania szerokiej rzeszy pasjonatów. Okres komunizmu zaważył w niezwykle istotnym stopniu na obliczu architektury i kształtowaniu przestrzeni w kraju. Wojna i stan wojenny, przekształcenia i zmiany struktur politycznych, stosunków społecznych, ekonomicznych i własnościowych, postęp techniczny i technologiczny, wszystko to odcisnęło niezwykłe piętno na przestrzennym krajobrazie Polski. Niniejsza książka jest zbiorem tekstów podejmujących wybrane zagadnienia dotyczące kontekstu zjawisk modernizacyjnych, tak ważnych dla rozwoju architektury i budownictwa w okresie PRL. Zawarte w niej treści są wynikiem systematycznych badań prowadzonych przez autora od kilkunastu już lat nad architekturą i urbanistyką w Polsce okresu komunizmu. Znaczna ich część opiera się na analizie literatury zgromadzonej przez instytucje i biblioteki polskie oraz zagraniczne, na badaniach materiałów źródłowych pochodzących z zasobów archiwalnych w kraju, a także ze zbiorów Instytutu Herdera w Marburgu. Prezentowany materiał ilustracyjny stanowią rysunki i zdjęcia archiwalne niejednokrotnie publikowane po raz pierwszy, a także fotografie i rysunki zaczerpnięte z innych opracowań. Prezentowana w książce tematyka obejmuje całość szeroko rozumianego dziedzictwa przestrzennego i dotyczy zarówno rozwoju miast oraz najważniejszych problemów urbanistycznych, jak i problematyki architektonicznej ukazanej na szerszym tle gospodarczym, społecznym i politycznym. Praca nie jest syntezą całości zagadnień związanych z działalnością architektoniczną po wojnie, ale zbiorem studiów podejmujących, na podstawie zebranego materiału źródłowego, problematykę do tej pory słabo rozpoznaną i przebadaną. Celem książki jest choć częściowe wypełnienie białych kart w powojennej historii architektury i urbanistyki, będące punktem wyjścia do dalszych systematycznych badań.

Spis treści
Wprowadzenie
1. Źródła i uwarunkowania
1.1. Stan badań i materiały źródłowe
1.2. Polskie piśmiennictwo architektoniczne
1.3. Organizacja pracy projektowej
1.4. Uwarunkowania prawne działalności projektowej
2. Metamorfozy
2.1. Odbudowa miast ze zniszczeń wojennych
2.2. Problem Ziem Odzyskanych
2.3. Przebudowa obszarów śródmiejskich
3. Typizacja i prefabrykacja
3.1. Modernistyczna iluzja
3.2. Budownictwo mieszkaniowe
3.3. Idee budownictwa osiedlowego
3.4. Prefabrykacja i wielka płyta
3.5. Modernizm upaństwowiony
4. Modernizacje
4.1. Kultura i sztuka
4.2. Wypoczynek, uzdrowiska, hotele
4.3. Uczelnie wyższe
4.4. Sport, rekreacja i turystyka
5. Ponowoczesność
5.1. Postmodernistyczne poszukiwania
5.2. Architektura mieszkaniowa
5.3. Estetyczne doświadczenia architektury sakralnej
5.4. Nowe miasta w Polsce
6. Glosa
Podsumowanie
Streszczenie
Bibliografia
Źródła archiwalne
Akty prawne
Źródła elektroniczne